Uyuz hastalığı, küçük bir bakteri türünün neden olduğu bir cilt sorunudur. El, koltuk altı, karın, parmak aralarında kaşıntı ve döküntüye neden olur. Dünya genelinde oldukça yaygın ve ülkemizde son zamanlarda patlama yaşayan bu hastalığa mikroskopik bir bakteri türü olan Sarcoptes scabei neden olur. Böcek benzeri bu akarın deri altına yerleşmesi ile ortaya çıkan hastalık; vücudun farklı bölgelerinde kaşıntı, döküntü ve cilt yaralarına da neden olabilir.
Daha çok hastane, huzurevi, askeri kışlalar, bakım evleri gibi kalabalık ortamlarda aynı kıyafetleri giyen, aynı yatağı paylaşan kişiler arasında daha kolay yayılır. Uyuz, sanılanın aksine kedi ve köpek gibi hayvanlardan insana bulaşmaz. Geceleri yoğun şekilde kaşıntıya neden olan hastalık zamanında tedavi edilmediğinde ciltte yaralar oluşturabilir. Uyuz kremi, merhem ve solüsyon ile kısa süre içinde kolayca tedavi edilir.
Uyuz Nedir ?
Sarcoptes familyasına ait bir çeşit bakteri türü olan uyuz böceği; deri altına girdiğinde burada yumurtlar; deri altında delikler ve tüneller açarak hızla ürer.
Yetişkin dişi bakteri, yumurtalarını derinin üst katmanı olan epidermis isimli cilt tabakasına yerleştirdikten sonra tüm hayatı boyunca insan derisinde yaşayabilir.Uyuzun Sebebi Nedir ?
Uyuz paraziti taşıyan biriyle doğrudan minimum 5 dakika temas eden kişiler hastalığı kolayca kapabilir. Cinsel yolla da bulaşan parazit, ev halkı arasında da bir salgın şeklinde yayılabilir. Irk, cinsiyet ya da herhangi bir sosyal sınıf ayırt etmeksizin yayılan bu hastalıktır; daha çok çocuk bakım tesisi, huzurevi ve cezaevi gibi kalabalık ortamlarda yaşayanlarda daha yaygın görülür. Bu parazit bulaşan kişi; herhangi bir belirti taşımadan da sağlıklı bir kişiye paraziti bulaştırabilir.
Uyuz Belirtileri Nelerdir ?
- Daha çok geceleri görülen şiddetli kaşıntı
- Genellikle parmak aralarında, dirsek, bilek, bel, kalça, koltuk altında görülen ve sivilceye benzeyen kırmızı renkli kabarcıklar, yaralar ve döküntüler
- Yaygın şekilde kızarıklık ve döküntüler; baş, yüz, boyun, sırt ve tüm bedende
- Uyuz bulaşan kişinin cildinde bazen dişi uyuz akarının deri yüzeyinin hemen altında tünel açması nedeniyle, minik oyuklar görülebilir
- Uyuz akarları, genellikle parmaklar arasında, bilekteki deri büklümlerinde, diz, dirsek, penis, göğüs ya da omuz bıçaklarında yaşamını sürdürürler.
- Bir kişiye ilk kez bu akarlar bulaştırdığında, belirtiler ilk bir-iki ay (2-6 hafta) ortaya çıkmayabilir ancak buna rağmen bu kişiler hastalığı çevrelerine bulaştırabilirler.
- Bir kişi daha önce uyuz kapmışsa ikinci bulaşta hastalık daha erken ortaya çıkabilir.
- Yoğun kaşıntılara neden olan hastalık neden olduğu cilt tahrişleri nedeniyle başka cilt enfeksiyonlarının gelişmesine de neden olabilirler.
Uyuzun en yaygın belirtisi, kaşıntı ve deride kızarıklıktır. Bunun nedeni uyuza neden olan parazitinin dışkısı nedeniyle ciltte oluşan alerjik reaksiyondur. Özellikle geceleri görülen şiddetli kaşıntı, uyuzun ilk görülen en yaygın belirtisidir.
Bir sivilceye benzeyen kaşıntılı kabarcıklar yaygın görülür. Kaşıntı ve döküntüler vücudun çoğunu etkileyebilir veya sadece bilek, dirsek, koltuk altı, cinsel organ çevreleri, omuz ve kalça çevrelerinde bölgesel olarak da görülebilir.
Peki Uyuz Tehşisi Nasıl Konulur?
Hastalığının teşhisinde öncelikle belirtilerin doğru teşhis edilmesi için fizik muayene yapılır. Bazı durumlarda hastalığın teşhisini doğrulamak için doktor, bir iğne yardımıyla uyuz akarlarını cildinizden çıkarabilir.
Doktorunuz cildinizden doku örneği alarak ve bunu bir takım testlerden geçirerek, cildinize uyuz akarının ve yumurtalarının yerleşip yerleşmediğini kesin olarak teşhis edebilir.
Uyuz Tedavisi
Uyuzun tedavisinde daha çok krem ve losyonlar kullanılır. Uyuza yakalanan kişinin yanı sıra hastanın ailesinin ve hasta ile yakın temasa geçenlerin de tedavi edilmesi gerekebilir. Bu noktada; hastanın yatak örtülerinin, nevresim takımlarının, kullandığı havluların ve kıyafetlerinin ilaçlı tedaviye başlamadan en az 3 gün öncesinden sıcak suda yıkanması ve kurutma makinesinde kurutulması bir zorunluluktur. Eşyaların ağzı sıkıca kapalı bir torbaya konulması ve en az 72 saat torbada bekletilmesi de parazitlerin ölmesi için yeterlidir.
Çünkü uyuz akarları; insan vücudu dışında 72 saatten daha uzun süre yaşayamaz. Tedavi esnasında doktor tarafından reçete edilen ilaçların kullanılması oldukça önemlidir. Tedavi esnasında genellikle doktor tarafından reçete edilen vücut krem ve losyonlarının, ilaç reçetesindeki talimatlar doğrultusunda vücuda sürülmesi gerekir. Bazı durumlarda doktor tarafından ağızdan alınan ilaçlar da yazılabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder